Dr hab. Bogusław Gierlach (1930 – 2007)
(Ryszard Pachecka)
2-go marca 2007 roku, w 77-mym roku życia zmarł w Pruszkowie Bogusław Gierlach. Urodził się w Wiśniewie w lipcu 1930 r. Ojciec jego był wówczas kierownikiem tutejszej Szkoły Powszechnej. Matka – Apolonia z domu Pachecka, pracowała po wojnie jako nauczycielka. Bogusław, po przeniesieniu się do rodziców do Siedlec, uczęszczał tamże do Szkoły Powszechnej Nr 3. W 1943 r. rozpoczął naukę w tajnym wówczas Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Prusa w Siedlcach i tam ją kontynuował po wojnie, a po przeniesieniu się do rodziców do Gdańska, tamże ukończył gimnazjum i rozpoczął naukę w Gdańskich Zakładach Naukowych na kierunku: budownictwo. W 1950 roku uzyskał tytuł technika budowlanego. Otrzymał nakaz pracy w łódzkim przedsiębiorstwie budowlanym. Został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Łódzkiego; studiów tych jednak nie mógł podjąć, jako że dyscyplina obowiązująca wówczas na studiach nie umożliwiała jednoczesnej pracy zawodowej. Po „odrobieniu” nakazu pracy powrócił do Gdańska i podjął studia w Szkole Inżynierskiej, jednak w roku 1951 został powołany do służby wojskowej. Po jej zakończeniu rozpoczął w roku 1956 studia na Wydziale Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w roku 1961. Po ukończeniu studiów pracował jako konserwator archeologiczny miasta stołecznego Warszawy, a potem jako sekretarz (funkcja równorzędna dyrektorowi) Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych w Warszawie. Jeszcze w czasie studiów, jak i po ich ukończeniu, prowadził liczne badania wykopaliskowe, m.in. w Wyszogrodzie, na polach bitwy grunwaldzkiej, w wielu miejscach w Warszawie, m.in. na Zamku Królewskim i tzw. Gnojowej Górze, co pozwoliło na wydanie pierwszej większej pracy dotyczącej przeszłości Warszawy i okolicy. Ustalił lokalizację i przebadał dawny Gród Jazdowski, położony na terenie dzisiejszego Parku Łazienkowskiego.
W 1968 roku obronił na Uniwersytecie Wrocławskim pracę doktorską na temat: Rzemiosło kowalskie w XIII-XVIII wieku. W czasie pracy w Warszawie redagował „Warszawskie Materiały Archeologiczne”. Pod jego kierownictwem ukazało się 9 roczników tego periodyku. Ponadto wydał 12 prac monograficznych i ponad 100 różnego rodzaju artykułów i drobnych publikacji. Brał udział w szeregu publikacji zbiorowych np. „Siedlce”. Wspólnie z synem Markiem opracował „Stanowiska archeologiczne woj. ciechanowskiego i siedleckiego”. W „Wiadomościach Archeologicznych” opublikował pracę Góra Zamkowa w Wyszogrodzie w świetle badań archeologicznych. W 1974 roku rozpoczął badania archeologiczne w Płońsku, które dokończył jego syn Marek.
W roku 1976 podjął pracę w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach, początkowo, jako wykładowca, a następnie dziekana Wydziału Pedagogicznego.
Komitet Redakcyjny monografii wsi Wiśniew powierzył Bogusławowi rolę redaktora naukowego. Monografia ta została wydana w roku 1986.
W roku 1989 habilitował się na Uniwersytecie im. Łomonosowa w Moskwie na podstawie pracy: Chrystianizacja Rusi i Polski, podobieństwa i różnice. Praca ta została opublikowana w roku 2002.
W roku 1992 przeszedł na emeryturę.
Tytuły kilku innych publikacji:
- Kowalstwo mazowieckie. Towarzystwo Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1972;
– Kultura materialna warszawskiego zespołu miejskiego w okresie jego narodzin, seria: Studia warszawskie – z. 1, PWN 1973;
– Studia nad archeologią średniowiecznego Mazowsza, Warszawa 1975. Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych;
– Sanktuaria słowiańskie, Iskry, 1980;
– Świt Mazowsza, Iskry, 1984;
– Początki chrześcijaństwa w Polsce, Iskry, Warszawa, 1988;
– Chrzest Mazowsza, IX-XI wiek, Ciechanowskie Towarzystwo Naukowe, 1991;
– Pierwszy gród Jazdów, 1991;
– Tak powstały Siedlce, 2001;
– 10 lat w służbie archeologii warszawskiej, 2002;
– Miejsca cudowne i niezwykłe, 2002;
– Wiśniew, osiem wieków, 2003;
W związku z inicjatywą opracowania drugiego wydania monografii wsi Wiśniew, w 20 lat od pierwszego wydania, zgłoszoną w lipcu 2006 r. przez wójta gminy Wiśniew – Krzysztofa Kryszczuka, docent Bogusław Gierlach podjął się napisania tej nowej wersji monografii. Podstępnie rozwijająca się nieuleczalna choroba nie pozwoliła Mu na zrealizowanie tego przedsięwzięcia.
Został pochowany na cmentarzu w Pruszkowie.
Niewątpliwie należy zaliczyć Go do jednego z wybitniejszych wiśniewiaków.
Więcej o dr hab. Bogusławie Gierlachu:
http://mazowsze.hist.pl/17/Rocznik_Mazowiecki/393/2008/12785/
